Muzeum Diecezjalne powstało w 1987 r. z inicjatywy abp. Alfonsa Nossola. Było ono pierwszym w Polsce muzeum, wybudowanym od podstaw po II wojnie światowej. Celem istnienia instytucji jest gromadzenie i prezentacja obiektów sztuki sakralnej z terenów województwa opolskiego. Na wystawie prezentowane są m.in. szaty liturgiczne, mszały, księgi oraz liczne naczynia liturgiczne, relikwiarze i bogato zdobione monstrancje. W muzeum znajduje się także wystawa współczesnej sztuki sakralnej. Najcenniejsze zabytki w zbiorach Muzeum Diecezjalnego w Opolu to srebrna sukienka Matki Boskiej Opolskiej, ufundowana przez króla Jana III Sobieskiego jako wotum dziękczynne po zwycięskiej bitwie pod Wiedniem, czy też Pieta z warsztatu Wita Stwosza. Ekspozycje muzeum zaprezentowano w trzech salach: w Sali Rzeźby, Sali Eucharystii oraz Sali Wystaw Zmiennych. Muzeum odwiedzić można po uprzednim umówieniu.